Wielkanoc u Hubalczyków

Hucisko w marcowej szacie, 2003 r.
Fot. Jacek Lombarski

W oddziale, oprócz twardych obowiązków żołnierskich i trudów codziennej służby, zdarzały się i dni wyjątkowe, świąteczne, obchodzone uroczyście. Nie bez echa przeminęło pierwsze okupacyjne Święto Niepodległości, Boże Narodzenie czy imieniny Marszałka Piłsudskiego. Podobnie było i w przypadku Świąt Wielkiejnocy.

W 1940 roku Niedziela Wielkanocna wypadała 24 marca. Oddział stacjonował wtedy w Hucisku, do którego przybył 15 marca, jeszcze przed świtem. Major zatrzymał się na kwaterze wdowy Marianny Koselskiej. Razem z nim mieszkał m.in. ksiądz Ludwik Mucha, Romuald Rodziewicz "Roman", Marianna Cel "Tereska" i prowadzący kancelarię oddziału Wiktor Maruszewski. Razem - osiem osób.

Nad oddziałem wisiał wciąż jeszcze cień wydarzeń sprzed zaledwie dwóch tygodni. 13 marca stacjonujących w Gałkach Krzczonowskich Hubalczyków odnalazł łącznik Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej - płk Leopold Okulicki "Miller". Efektem jego wizyty była częściowa demobilizacja oddziału.
To z pewnością duży cios dla zamierzeń majora. Lecz jednocześnie w powietrzu czuć już podmuchy nadchodzącej wiosny. Oddajmy głos Stanisławowi Lisowskiemu, mieszkańcowi wsi Szałas:  ... po wściekłej zimie rozpoczęło się piękne przedwiośnie. Wielkanoc wypadła bardzo wcześnie - 25 marca [powinno być 24 marca - E.P]. Czekaliśmy nadejścia wiosny z utęsknieniem, bo wszyscy wierzyliśmy w potęgę aliantów, w ich zdolność do własnej obrony i w ich solidność w spełnianiu obowiązków wobec sojuszniczej Polski [...] Krążyły po wsi uporczywie roznoszone ułamki radiowych audycji z zagranicy, pełne obietnic... 

Czy wiosna okaże się Tą Wiosną? Na to wszyscy liczą. Tymczasem we wsi trwają przygotowania do świąt. By stworzyć Hubalczykom atmosferę jak najbardziej przypominającą rodzinny dom, z okolicznych wsi i placówek, dworów i plebanii napływają paczki żywnościowe, a w nich mięso, wędliny, ciasta. Niewielkie były nasze przygotowania do świąt - przyznawał po latach plut. Józef Alicki. Myśmy z mamą zapytały majora, co mamy gotować na obiad? Odpowiedział: Suche ziemniaki i barszcz na święconej kiełbasie. I tak było - wspominała Genowefa Chrzanowska-Koselska, córka gospodyni, u której kwaterował Hubal.

A jednak, mimo tej skromności, święta przebiegły w bardzo miłym i serdecznym nastroju. 24 marca, o 9-tej rano oddział zgromadził się na placu ćwiczeniowym. Za chwilę pojawił się major w towarzystwie adiutanta i plut. "Romana".  W imieniu Hubalczyków życzenia dowódcy złożył plut. Alicki. Była to bardzo wzruszająca chwila. W miejscowej szkole przygotowano ołtarz, przy którym ksiądz Mucha odprawił nabożeństwo. Wygłosił również kazanie, w którym nawiązał do pięknego i wielkiego zadania, jakie stoi przed oddziałem - walki o Polskę. 

Po mszy przemawiał sam Hubal. Swoje słowa skierował nie tylko do podkomendnych, ale również do obecnej ludności cywilnej. Mówił: Kochani, wierzcie mi, że Niemiec nie będzie długo panoszył się w naszej Ojczyźnie. Wkrótce nadejdzie Polska, piękna i sprawiedliwa, jak była. Gdybym nie wierzył, że wywalczymy wolność, nie nosiłbym tego munduru i polskiego orzełka na czapce. A ja poty nie zdejmę munduru, póki wolnej Polski nie zobaczę. Żołnierze i cywile dzielili się na kwaterach święconym jajkiem. 

W Poniedziałek Wielkanocny ksiądz Mucha znów odprawił nabożeństwo, tym razem w mieszkaniu Władysława Koselskiego. Później major, w towarzystwie ppor. Z. Morawskiego "Bema", pchor. H. Ossowskiego "Dołęgi" i jeszcze dwóch kaprali, udał się konno do pobliskiego majątku Konary. W drodze pod końmi Hubala i "Dołęgi" zarwał się lód i obaj skąpali się w lodowatej wodzie, co przy dyngusie było ogromnie a propos - czytamy w dzienniku bojowym oddziału. Wieczorem, w drugi dzień świąt, odbyła się również zabawa taneczna, która trwała do północy. 

Utrzymaniu dobrych, świątecznych nastrojów sprzyjał fakt, że zaraz po Wielkiejnocy odnaleziono kasę pułkową, ukrytą przez jedną z wrześniowych jednostek. 30 000 zł pozwoliło na wypłacenie żołdu oficerom, podoficerom i żołnierzom, których staż w oddziale był odpowiednio długi. 

Niestety, ten spokojny czas nie trwał długo. Zbliżał się 30 marca, a wraz z nim pierwsze większe starcie Hubalczyków z Niemcami, które do literatury weszło jako bitwa pod Huciskiem...